Đánh cược tính mạng lấy... vàng

Kham khổ đời phu vàng Đánh cược tính mạng lấy... vàng
Thứ Ba, ngày 14/06/2011, 08:42
(Tin tuc) - Năm 2010, trên địa bàn hai huyện Phước Sơn và huyện Tây Giang (tỉnh Quảng Nam) liên tiếp xảy ra trên 30 vụ sập hầm vàng, làm chết và bị thương hàng chục người.
Tin Tức, Tin HOT trong ngày được cập nhật liên tục từng giờ tại Tin Tức Trong Ngày


Các ông chủ bãi, đầu nậu vàng chẳng cần xin phép cơ quan có thẩm quyền, ngang nhiên tự mua sắm máy móc và thuê lao động trái phép đi đào vàng. Làm phu vàng ở Quảng Nam giờ thật dễ nhưng đó sự đi thì dễ, sự về thật khó làm sao!

Những cái chết được báo trước

Trong bối cảnh các bãi khai thác vàng trái phép mọc lên như nấm, chuyện tai nạn lao động (TNLĐ) chết người tại các mỏ vàng là “những cái chết được báo trước” đối với các phu vàng.

Tháng 2 năm ngoái, Cao Văn Võ (SN 1981, quê huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa) vào Quảng Nam và chọn thôn 5A, xã Phước Thành, huyện Phước Sơn để khai thác vàng. Sau khi tìm được vị trí, Võ không làm các thủ tục để xin phép cơ quan có thẩm quyền mà tự mua sắm các phương tiện, công cụ để chuẩn bị cho việc khai thác vàng trái phép. Võ nhờ một đối tượng tên Khải (hành nghề xe ôm, ở xã Trà Dương, huyện Bắc Trà My) tìm thuê nhân công mỗi tháng 1,6 triệu đồng/người, bao toàn bộ chi phí ăn uống. Nếu tuyển được nhân viên khai thác vàng thì Khải nhận hoa hồng 500.000 đồng/người.



Kham khổ đời phu vàng

Khải tìm thuê được 6 người và chở qua Khâm Đức giao cho Võ gồm: Hồ Văn Lịch (SN 1988), Hồ Văn Nhắc (SN 1992) và Pơ Lăng Đáo (SN 1981), Hồ Văn Vương (SN 1992), Hồ Văn Nôi (SN 1985), Hồ Văn Bân (SN 1991. Cả 6 công nhân này đều trú ở thôn 7, xã Trà Cang, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Sau đó, Võ đưa 6 phu vàng nêu trên vào bãi vàng Khe Cọp (thuộc thôn 5A, xã Phước Thành, huyện Phước Sơn) để khai thác vàng. Không lâu sau, ngày 18-9-2010, trong lúc đang cùng các phu vàng khác “thi công”, Hồ Văn Vương và Hồ Văn Nôi bị một quả đồi đổ sập xuống, đè chết.

Tháng 6-2010, Đinh Văn Phượng (SN 1968) cùng em vợ là Đinh Văn Luân (SN 1979, đều ở xã Giao Thịnh, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) rủ nhau vào tỉnh Quảng Nam để khai thác vàng sa khoáng. Luân vào huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An, nhờ Lương Văn Pháo (SN 1991, ở xã Cam Lâm, huyện Con Cuông) thuê 10 phu vàng gồm: Lương Văn Tuất (SN 1970), Lữ Văn Nàng (SN 1983), Lương Văn Tỷ (SN 1990), Trịnh Văn Chung (SN 1971), cùng trú xã Đôn Phục, huyện Con Cuông, Lương Văn Ba (SN 1993), Vi Văn Hùng, Vi Văn Chồm, Lương Văn Pháo (cùng SN 1991), Vi Văn Luân, Lang Văn Chiều (SN 1992) đều trú xã Cam Lâm, Con Cuông. Theo thỏa thuận miệng giữa Đinh Văn Luân với người lao động, mỗi tháng một phu vàng được trả công 1,6 triệu đồng.



Mỗi nhân công thường được trả 1,6 triệu đồng/tháng

Sau khi thuê được lao động, Phượng yêu cầu Luân đưa họ vào huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam để khai thác vàng. Do Luân không tìm được địa điểm khai thác vàng nơi đây nên điện báo cho Phượng chuyển khai trường sang thôn 10 (xã Phước Hiệp, huyện Phước Sơn). Khoảng 7 ngày sau, Luân tìm được địa điểm khai thác và điện báo cho Đinh Văn Phượng vào mua máy móc, thiết bị để khai thác vàng.

Đầu tháng 8-2010, khi nghe tin Đinh Văn Phượng chuẩn bị vào Quảng Nam làm vàng, Đinh Văn Hoàng (SN 1977, em ruột Phượng), Đinh Văn Lý (SN 1943, bố vợ Phượng), Đinh Văn Hạnh (SN 1974, em rể Phượng), Phạm Văn Sang (SN 1990, cháu gọi Phượng bằng cậu ruột) cùng Đinh Văn Bình (SN 1981), Đinh Văn Cầu (SN 1965), Đinh Văn Thủy (SN 1954), Đinh Văn Thắng (SN 1986), Đinh Văn Thanh và Trần Văn Lợi (SN 1977, đều ở xã Giao Thịnh, huyện Giao Thủy, Nam Định) cũng đến gặp Phượng để xin đi làm vàng.

Từ đầu tháng 8-2010, Đinh Văn Phượng cùng với những người quê Nam Định vào thôn 10, xã Phước Hiệp để khai thác vàng cùng với nhóm lao động của Luân thuê từ Nghệ An vào. Mặc dù không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền, thế nhưng bắt đầu từ ngày 15-8-2010 Phượng và Luân đã tổ chức khai thác vàng trái phép tại thôn 10, xã Phước Hiệp. Trong quá trình khai thác, đến khoảng 14h ngày 25-8-2010, khi mọi người đang khai thác vàng thì bất ngờ đất sạt lở đè chết Lương Văn Tuất, làm bị thương Đinh Văn Hạnh.

Cuối tháng 9-2010, Võ Đình Sang (SN 1964) và Trương Văn Hải (SN1968, đều ở thôn 5, Phước Đức, Phước Sơn) rủ nhau đi làm vàng sa khoáng. Mỗi người chung nhau 5 triệu đồng để mua máy móc, thiết bị phục vụ việc khai thác vàng. Sau đó Sang và Hải rủ thêm Võ Đình Phúc (SN 1965), Võ Đình Dũng (SN 1968, đều là em ruột của Sang) và thuê thêm Hồ Văn Thợ (SN 1988, trú thôn 2, Phước Năng, Phước Sơn) để cùng đi làm vàng. Khoảng giữa tháng 10/2010, nhóm người của Sang và Hải vào thôn 4, xã Phước Đức để khai thác vàng. Trong lúc khai thác vàng, ngày 3-11, Hồ Văn Thọ bị đất sạt lở vùi chết.

Mạng phu vàng quá rẻ

Theo quan sát của chúng tôi, phu vàng tập trung về các bãi vàng ở đây rồi dựng lán trại tạm bợ để làm nơi ăn ngủ. Hàng ngày, từ sáng đến khuya, từng nhóm khoảng 7-8 người thay phiên nhau chui xuống hầm để tìm kiếm vận may. Sau nhiều giờ đồng hồ đào xới rồi sàng đãi, nếu may mắn, người làm vàng sẽ thu được một khoản tiền. Vì đồng tiền, vì bát cơm, manh áo mà phu vàng (có cả người già, phụ nữ và trẻ em) đành chấp nhận bán sức, chịu sự bóc lột thậm tệ của chủ bưởng. Có người sẵn sàng dầm mình cả ngày dưới lòng sông hay chui rúc dưới những căn hầm sâu hoắm, hiểm nguy để mỗi ngày được trả vài chục ngàn tiền công.

Mạng phu vàng rẻ thế song theo ông Bùi Quang Minh - Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh thì lượng người đổ về mỏ vàng Bồng Miêu khai thác vàng trái phép ngày một tăng. Công an tỉnh Quảng Nam cho biết đã nhiều lần kết hợp cùng lực lượng ban, ngành từ huyện đến xã tổ chức hàng trăm cuộc kiểm tra, truy quét, đẩy đuổi vàng tặc ra khỏi địa bàn. Nhưng vì lợi nhuận, lợi dụng địa hình miền núi hiểm trở, sau khi lực lượng truy quét đi khỏi, vàng tặc vẫn hoạt động rầm rộ trở lại. Ngay cả khi để xảy ra tai nạn lao động, một số chủ mỏ bị khởi tố rồi lĩnh án, vàng tặc cũng không vì thế mà có chiều hướng giảm.

Cơ quan chức năng tỉnh này còn cho hay lợi dụng địa hình hiểm trở, khó kiểm soát, trên các bãi vàng ở tận rừng sâu của tỉnh Quảng Nam, một số vàng tặc các nơi khác đến đã ra sức hoành hành. Để lấy được quặng, những người này tàn phá rừng, gây ô nhiễm môi trường nước và làm mất an ninh trật tự, để lại hàng trăm hầm hố sâu hoắm như những cái bẫy chết người... và chỉ khi tai nạn chết người xảy ra trên các bãi vàng, cơ quan chức năng mới biết để can thiệp...

Thông tin từ Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Quảng Nam cho thấy: Từ đầu năm 2011, trên địa bàn tỉnh đã phát hiện và xử phạt gần 20 vụ khai thác vàng trái phép, trong đó có 2 vụ sập hầm vàng làm 3 người chết. Ngoài ra còn xử phạt thu vào ngân sách gần gần 400 triệu đồng... Tuy vậy, con số thống kê này chỉ là “phần nổi” của “tảng băng chìm” mà thôi!